janet jackson ne demek?

Janet Damita Jo Jackson (d. 16 Mayıs 1966), veya bilinen adıyla Janet Jackson, Amerikalı şarkıcı, şarkı yazarı, aktris ve dansçı. Popüler kültürün önde gelen isimlerinden biri olan sanatçı, sonik olarak yenilikçi, toplumsal bilinci yüksek ve cinsel olarak kışkırtıcı kayıtlarının yanında özenli sahne gösterileriyle bilinir.

Jackson ailesinin onuncu ve son çocuğu olarak, kariyerine 1976 yılında The Jacksons isimli varyete şovlarında başladı. Daha sonra Good Times, Diff'rent Strokes, Fame gibi televizyon programlarında yer almaya devam etti. 1982'de A&M Records adlı kayıt şirketiyle anlaşma imzalayan sanatçı, özellikle 1986'da yayımlanan Control adlı üçüncü stüdyo albümünü izleyen süreçte bir pop ikonu haline geldi.1 Yapımcı ikili Jimmy Jam ve Terry Lewis ile beraber çalıştığı albümlerde rhythm and blues, funk, disko, rap ve endüstriyel müzik bileşenlerini bir araya getirerek pop müzikte kayda değer başarılar elde etti.

1991 yılında Virgin Records ile milyon dolarları bulan bir anlaşma imzalayan Jackson, piyasada en çok kazanan isimlerden biri oldu. 1993'te yetmişlerin dans kayıtlarından esinlenen albümü janet.'ta, cinselliği keşfettiği temalar sayesinde bir seks sembolü haline geldi. Aynı yıl Sadece Justice filminde başrol oynayarak oyunculuk kariyerine adım attı. Doksanların ortasında panik atak ile mücadele eden sanatçı, 1997'de müzikal açıdan yenilikçi, söz yazımı açısından karanlık yapısıyla göze çarpan The Velvet Rope'u piyasaya sürdü. 1990'ların sonuna gelindiğinde Billboard dergisi tarafından Mariah Carey'nin ardından 1990'ların en başarılı ikinci kadın şarkıcısı olarak gösterildi. 2001'de All for You adlı albümünü yayımladığı süreçte MTV Icon serisinin de ilk sanatçısı oldu. Virgin Records ile yollarını ayırdıktan sonra 2008'de Island Records aracılığıyla Discipline albümünü yayımladı. 2015 yılında BMG Rights Management ile ortaklaşarak Rhythm Nation adını verdiği kendi kayıt şirketini kurdu ve aynı yıl on birinci stüdyo albümü Unbreakable{{'}}ı piyasaya sürdü.

100 milyonu aşan satış oranıyla,234 Jackson dünyanın en çok satan isimlerindendir. "Nasty", "Rhythm Nation", "That's the Way Love Goes", "Together Again" ve "All for You" gibi şarkılardan oluşan repertuarının yanında, 18 ardışık teklisini ABD Billboard Hot 100 müzik listesinde ilk ona sokmayı başararak bu kulvardaki en başarılı kadın sanatçı durumundadır. Billboard, sanatçıyı "Tüm Zamanların En Başarılı Hot 100 Sanatçıları" (2008) listesinde yedi numarada, "Son 25 Yılın En Başarılı R&B/Hip-Hop Sanatçıları" (2010) listesinde beş numarada, "Tüm Zamanların En Başarılı Dance Club Sanatçıları" (2016) listesinde Madonna'nın ardından iki numarada gösterdi.5 Birçok sanatçı ve grubun ilham kaynağı olarak gösterdiği Jackson, 2019'da Rock and Roll Hall of Fame'e dahil edildi.6

Hayatı

Çocukluk ve ilk kayıtlar (1966-1984)

1966 yılında Jackson ailesinin on çocuğundan en küçüğü olarak dünyaya gelen Janet Damita Jo Jackson'ın annesi Katherine Esther (evlilik öncesi soyadı Scruse), babası Joseph Walter Jackson'dır. Aile orta sınıftan sıkı bir Yehova Şahidi olduğu halde Jackson daha sonraları bu topluluktan ayrıldı.7 Ağabeylerinin kurduğu Jackson 5'ın başarısını izleyen süreçte, Mart 1969'da Motown ile yapılan bir kayıt anlaşmasının ardından ailesiyle birlikte Encino'ya taşındı.8 Gelecekte at yarışı jokeyi, eğlence dünyası avukatı ya da oyuncu olma planlarına karşın, stüdyodaki bazı kayıtlarından sonra ailesinin ona sıkça önerdiği kayıt sanatçısı olma fikrinde karar kıldı.9 1974 yılında Las Vegas'ta kardeşleriyle birlikte katıldığı bir konserde adını duyuran Jackson, 1976'da CBS televizyonunun hazırladığı The Jacksons adlı varyete dizisinde rol aldı. Dokuz yaşındayken ilk bestelerini yazmaya başlayan Janet Jackson'ın ilk şarkısı 1978 yılında kardeşi Randy ile beraber seslendirdiği Love Songs for the Kids oldu.10 1977 yılında Good Times adlı dizide rol aldı.11 Bunun ardından A New Kind of Family ve Diff'rent Strokes gibi dizilerde çeşitli rollerde yer aldı.12 1981 senesinde ablası La Toya Jackson'ın solo albümü My Special Love'da "Camp Kuchi Kaiai" parçasında vokalistlik yaptı.

Jackson on altı yaşındayken, babası ve menajeri Joseph Jackson aracılığıyla A&M Records ile bir kayıt anlaşması imzaladı.13 En sonunda, 1982 senesinde, babasının yönetiminde hazırladığı ilk albümü Janet Jackson'ı satışa çıkardı.1415 Çok düşük promosyonla Amerikan albüm listesinde altmış üç, Amerikan R&B listelerinde altı numaraya kadar yükseldi.161718 1983 yılının Billboard En İyi Siyahi Albümleri listesinde beliren albümle Jackson, aynı klasmanda yıl sonu listelerinde en iyi kadın vokalist konumundaydı.19 Sanatçı ilk albüme atmış olduğu deneyimsiz adımı, şu şekilde yorumlamıştır: Aynı şekilde, Jane Cornwell'ın 2002 yılında sanatçı hakkında yayımlamış olduğu biyografiye göre, babası Joseph Jackson, sanatçıya kendisi hakkında 'baba' hatbını kullanmamasını tembihlemişti.20 Bu tarihten itibaren Jackson, babasıyla sadece yapımcı-sanatçı olarak ilişkisini sürdürdü.21

Küçük çaptaki başarıların ve ilk stüdyo albümüne gelen olumlu eleştirilerin ardından, 1984 yılında kardeşleri tarafından yapımı üstlenilen ikinci stüdyo albümü Dream Street'i yayımlayan Janet Jackson, albümden çıkan "Don't Stand Another Chance" ile R&B/Hip-Hop listelerinde dokuz numaraya kadar yükseldi.22 Albüm Amerikan albüm listelerinde 147 numarada kaldı ve uluslararası açıdan ses getirmedi.23 Bütün bu süreçte Fame dizisinin dördüncü sezonunda Cleo Hewitt rolüyle ekranlarda görülen sanatçı, özellikle R&B şarkıcısı James DeBarge ile yaşadığı gizli birlikteliğin ve DeBarge'ın uyuşturucu bağımlılığının getirdiği duygusal yükten dolayı bu projeye karşı ilgisini kaybetti. Jackson bu konuda daha sonraları Anderson Cooper ile yaptığı bir röportajda, dizi ekibinin kendisine bazen kaba şakalar yaptığını ancak kendisinin onlara şefkatle yaklaştığını anlattı.242526

"Control" dönemi ve ilk adımlar (1986-1989)

Önceki albümlerin elde ettiği beklenenin altındaki başarıların ardından Jackson, babası ve ailesiyle olan ilişkilerini kesmeye karar verdi ve bu dönemi şu şekilde yorumladı:

Jackson buna ek olarak,

şeklinde beyanat verdi.27 Kısa süre sonra sanatçı, yapımcısı olan babası Joseph Jackson ile olan bağını kesti ve ünlü yapımcılar Jimmy Jam ve Terry Lewis ile anlaşma imzaladı.28 Böylece ilk albümü için çalışmaya başlayan Jackson, albümünün adını "Control" (İngilizce: Kontrol) koyarak, babasının buyruklarından kurtulduğunu ve kendi başına daha başarılı olacağını kanıtlamak istemişti.29

Jackson, bu sürecin ardından, 1985 ve 1986 yılı boyunca çalışıp ünlü isimleri işe alarak, 1986'da Control albümünü yayımladı. Albüm, eleştirmenlere göre Jackson için bir milat olarak kabul gördüğü gibi, seksenler müziğinde önemli bir yer edinmeyi başardı.30 Beş hafta boyunca Amerika listelerinde bir numarada kalan albüm, Janet Jackson'a beş kez platin plak kazandırdı.31

Albümden çıkan ilk tekli "What Have You Done for Me Lately", bir disko hiti olarak kabul edilmektedir.32 Şarkı, ABD listelerinde ilk ona girdiği gibi, dans listeleri ve Hollanda başta olmak üzere kimi Avrupa ülkelerinde zirveye oturdu. Jackson, kendi yorumuna göre artık istediğini elde etmeye başlamıştı. Ardından çıkan teklilerden "Control", "kendi kararlarını verebilen Jackson" imajı çiziyordu, "Nasty" ise başlı başına bir hit oldu.33 Albümden eleştirmenlerce seksenlerin en başarılı baladlarından kabul edilen "Let's Wait Awhile" da yayımlandı.34 1986'nın sonlarına doğru çıkan "When I Think of You" ise ABD'de bir numarayı görerek, sanatçının ilk bir numaralı teklisi oldu. Bu tarihten itibaren, Janet Jackson, çoğu çevrede giderek tanınmaya, listelerde ağabeyi Michael Jackson ile yarışmaya başladı.35 Control albümü, satışlara ve listelere bakıldığında Jackson'ın aile torpilli imajını sorgulatıyordu.36

"Rhythm Nation 1814" ve ilk ödüller (1989-1993)

Control albümünün getirdiği uluslararası başarıdan sonra, yine aynı yapımcılarla çalışmalara devam etti. Albümün kayıtları sürerken, kayıt şirketi A&M, Jackson'a albümün Control tarzında daha kadınsı bir albüm olmasında baskı uyguladı. Jackson ise, böyle bir ikinci albümün kendi kariyerine gölge düşüreceğini belirterek, dünya sorunları ve ilişkiler üzerine odaklı bir albüm yapma konusunda ısrar etti.37 Jackson bu durumla ilgili,

şeklinde beyanat verdi.38 Aynı doğrultuda yapımcılardan Jimmy Jam, "The Boston Globe"a,

şeklinde bilgi verdi.39 Jackson, o sıralarda oldukça popüler bir müzik türü olan new jack swing'den ilham aldı.40 Ayrıca albüme, kendi deyimiyle "ruhlu R&B ve isyankar rock" da katan Jackson, dördüncü stüdyo albümü Rhythm Nation 1814 için geri sayıma başladı.41

1989 yılının üçüncü çeyreğinde ilk tekli "Miss You Much" yayımlandı. Şarkı ABD'de dört hafta boyunca bir numarada kalarak, Madonna'nın "Like a Prayer" şarkısına rağmen, 1989'un en uzun bir numarada kalan şarkısı oldu.42 Sonra satışa sunulan Rhythm Nation 1814 albümü, Amerikan albüm listelerinde bir numara oldu. Jackson, daha sonra "Rhythm Nation" adlı şarkıyı yayımladı. Bu şarkıda toplumsal mesajlar vermeyi amaçlayan sanatçı, new jack swing merkezli müzik çevresinde de saygı kazandı.43 "Rhythm Nation" iki numaraya ulaşarak ve "En İyi Koreografi" ödülü kazanarak Jackson'ın adını duyurmaya devam etti.4445 Ardından "Escapade" şarkısını satışa sunan sanatçı, bu şarkıyla 1990 yılının başlarında tekrar bir numaraya oturup üç hafta zirvede kalarak, hem seksenlerde hem doksanlarda bir numara şarkısı olan ilk sanatçı oldu.46 "Escapade", Jackson kariyerinin kilometre taşları arasında yer aldığı gibi, klibiyle ve müzikal başarısıyla Jackson'a ödüller ve olumlu eleştiriler kazandırdı.47

"Escapade"in başarısının ardından Janet, "Alright"ı piyasaya sürdü. İlk üçte yer alan önceki üç şarkıdan farklı olarak, şarkı dört numarada kaldı.48 Şarkının klibi için "When I Think of You" için çalıştığı yönetmenle tekrar çalıştı. Şarkı, Jackson'a 1990'da ve 1991'de çeşitli video ödülleri kazandırdı.49 1990 yazında, Rolling Stone dergisi tarafından dokunaklı bir balad olarak tanıtılan ve yavaş tempolu R&B bir şarkı olan50 "Come Back to Me" yayımlandı ve iki numaraya kadar yükseldi. Videosu ise Paris'te çekildi. Bu şarkının ardından sanatçı, "Black Cat" adlı rock şarkısını yayımladı. Şarkı, Amerikan listelerinde bir haftalığına bir numaraya yükseldi. Şarkı, Jackson'ın müzikal çok yönlülüğünün bir göstergesi olarak kabul edilmektedir.51

"Black Cat"in ardından, 1990 yılının sonlarında "Love Will Never Do (Without You)" adlı eserini satışa sunan Jackson, 1991'in ilk haftalarında, Madonna'nın "Justify My Love" teklisini geçerek bir numaraya yerleşti. Bu tekliden sonra yayımlanan sekizinci tekli "State of the World", ABD'de resmi olarak yayımlanmasa da Güney Afrika listelerinde kendisini gösterdi.52

  • Rhythm Nation 1814'ün kırdığı rekorlar şunlardır:535455

:* Rhythm Nation 1814 albümü Amerikan müzik tarihinde, yedi adet ilk ona giren şarkı çıkaran üç albümden biridir.

:* Albüm, Amerikan müzik tarihinde, yedi adet ilk beşe giren şarkı çıkaran tek albümdür.

:* Albüm, üç takvim yılı içinde bir numaraya ulaşabilen şarkı çıkarmış tek albümdür. (1989-1990-1991)

"janet." ve yetmişlere dönüş (1993-1997)

Sanatçı, kısa bir sessizliğin ardından 31 Mart 1991'de uzun süredir nişanlı olduğu Rene Elizondo Jr. ile evlendi ancak bu evliliği bir süre gizli tuttu.56 1992'de elli milyon dolarlık bir anlaşmayla Virgin Records ile anlaştı57 ve 1993 senesinde janet. ("Janet, period" olarak okunmaktadır) adlı beşinci stüdyo albümünü piyasaya sürdü.58 Yirmi iki ülkede bir numara olmayı başaran Jackson, sonraları,

şeklinde bir beyanatta bulundu. Jackson, albümünün ilk teklisi için 1993 yazında "That's the Way Love Goes"u seçti. Ancak, Virgin Records, ilk teklisinin "If" olmasını istedi.59 Uzun süren tartışmaların ardından, "That's the Way Love Goes", ilk tekli olarak piyasaya sürüldü. Şarkı beklenenin aksine, çıkar çıkmaz sekiz hafta listelerin zirvesine oturarak, Jackson'ın bugüne kadar çıkardığı teklilerden en uzun süre zirvede kalan şarkısı oldu.60 Albüm de aynı şekilde bir numarayı gördü. Şarkının klibinde o zamanlar ünlü olmayan Jennifer Lopez de oynadı. O sıralardaki Jackson'ın uyandırdığı etkiye bakarak Rolling Stone dergisi,

şeklinde bir açıklamada bulunmuştur.61

Satışlardan tatmin olan Virgin Records, sonra ikinci tekli olan If'e klip çekti. Ancak şarkı, şirketin diretmelerine rağmen ABD listelerinde dört numarayı geçemedi.6263 Bu sıralarda, Jackson, Eylül 1993'teki Rolling Stone dergisi kapağı için üstsüz biçimde, kocasının elleri tarafından göğüsleri kavranmış biçimde poz verdi.64 Bu resim için, albümün kapak resminin kesilmemiş sürümünü kullanan sanatçı, kısa bir süre sonra, Tupac Shakur ile beraber Sadece Justice filminde belirdi. Bunun ardından Jackson, bir balad ve piyano pop olan, ayrıca Sadece Justice filminin müziklerinde de kullanılan "Again"i piyasaya sürdü. Again, 1993'ün son haftalarında zirveye erişerek iki hafta bir numarada kaldı.65 Aynı şekilde, Jackson'ın oyunculuğu da, başlangıç için kayda değer bulundu.66

Bu başarıların ardından, "Because of Love", "Any Time, Any Place", "You Want This" gibi ilk onda yer alan şarkılar yayımlandı. Bunlardan "Any Time, Any Place", Jackson'ın kendi deyimiyle kendi cinsel fantezileriyle örülüydü.67 Elde ettiği büyük başarıların ardından, 1995'te sadece Avustralya ve Yeni Zelanda'ya özel "Whoops Now" ve bir punk-pop parçası olan "What'll I Do"yu piyasaya sürdü. Her iki şarkı Yeni Zelanda'da zirveye oturdu.68 janet. albümüyle 1994 Grammy Ödülleri'nde "That's the Way Love Goes" şarkısıyla "En İyi R&B Parçası" ödülünü kazandı. Kasım 1993'te on iki ay devam edecek olan "Janet. Tour" turnesine çıkarak 1995 senesine kadar konserlerini sürdürdü.69 Ekim 1995'te ilk derleme albümü Design of a Decade 1986/1996'de iki yeni parçaya yer veren sanatçı, bu albümle iki kez platin plak kazandı.7071 Bu başarılarının ardından, 1995'te ağabeyi Michael Jackson ile ilk ve tek düeti olan "Scream"i kaydetti.72737475

"The Velvet Rope" ve bunalımlar (1997-2001)

Tüm bu ses getiren dönemin ardından müzikal açıdan kısa bir sessizliğe gömülen Jackson, 1997 yılında, tekrar albümü için çalışmalara başladı. Ancak eleştirmenlere ve Jimmy Jam'e göre bu sıralarda yaşadığı bunalımlar, müziğine yansımıştı.76 Müzik eleştirmenleri, albümdeki fısıldamalı konuşmaların, trip hop'ı andıran şarkıların, olağandışı enstrümanların Jackson'ın bunalımını tanımlamaya yettiğini beyan etti.77 Albümün kayıt aşamasındaki durumu için Jackson,

şeklinde bir demeç verdi.78 Sonunda, 1997 senesinde The Velvet Rope isimli altıncı stüdyo albümünü yayımladı. Bu albümle, müziğiyle aynı doğrultuda, verdiği pozlar ve cinselliği ifade ediş tarzıyla da dikkat çekti. Albümde 'cinsellik' ile ilgili birçok konuyu sözlerine yansıtan sanatçı, bu albümle Amerika listelerinde yine bir numaraya yükseldi.7980

İlk tekli, Joni Mitchell'ın "Big Yellow Taxi" şarkısından sözler içeren ve rapçi Q-Tip ile yapımı üstlenilen "Got 'Til It's Gone" oldu. Albümden çıkan sonraki teklilerden "Together Again", uluslararası bir başarı elde ederek bir numara oldu. "I Get Lonely", ABD listesinde üç numaraya kadar yükseldi.81 Jackson, bu başarıların ardından, dönemin dans hitleri arasında gösterilen "Go Deep" adlı tekliyi yayımladı ancak şarkı listelerde yüksek bir başarı gösteremedi.82 Ardından "You" ile gündeme gelen Jackson, en son olarak da piyano pop şarkısı "Every Time"ı yayımladı. Ancak son teklilerin beklenenin altındaki başarısı yüzünden, albümle adını taşıyan Vanessa Mae düeti "Velvet Rope" adlı şarkı planlananın aksine piyasaya sürülmedi.83 Sanatçı, 1998 içinde Afrika, Asya, Avrupa ve Güney Amerika'yı da kapsayan "The Velvet Rope Tour" turnesine çıktı. Turne sonunda Elton John, Busta Rhymes, Shaggy ve Blackstreet ile birlikte düetler yaptı. 1999 yılının bitiminde Billboard dergisi tarafından yapılan araştırmaya göre, Madonna, Boyz II Men ve Whitney Houston gibi yıldızları geride bırakarak, Mariah Carey'in ardından "1990'ların en başarılı ikinci sanatçısı" unvanını aldı.84 2001 senesinde Amerikan Müzik Ödülleri'nce "Onur Ödülü"ne layık görüldü.85

1998'de "Together Again" adlı şarkıdan elde edilen tüm gelirleri "Birleşik Devletler AIDS ile Savaş Derneği"ne bağışladı.86 The Daily Telegraph gazetesinden Neil McCormick, Jackson'ın AIDS ile verdiği savaş ve cinsel yönelimlere duyduğu saygıyı kendi köşesinde övdü.87 Aynı doğrultuda Rolling Stone, albümdeki Free Xone adlı şarkıyı, yakaladığı müzikal tarz ve homofobi karşıtı sözleriyle albümün en iyi şarkısı olarak nitelendirdi.88 The Velvet Rope yakaladığı bu AIDS bilinci taşıyan homofobi karşıtı tutumuyla, Amerikan LGBT Forumu tarafından ödüle layık görüldü.89

"All for You" ile R&B'ye dönüş (2001-2004)

2000 yılında Çatlak Profesör filminde "Profesör Denise Gaines" rolüyle yer alan Jackson, yine aynı filmin müzikleri için yaptığı "Doesn't Really Matter" adlı çalışmasıyla beraber Amerikan listelerinde zirveye oturdu. Sanatçı, içinde hip hop ve R&B müzik ögeleri içeren bu şarkısıyla zirvede üç hafta kaldı.9091 Bu şekilde, Jackson, Madonna'dan önce, "1980'lerde, 1990'larda ve 2000'lerde bir numara şarkısı olan ilk sanatçı" unvanını kazandı.92 "Doesn't Really Matter"ın başarısının ardından sanatçı, şarkıyı 2001 çıkışlı sonraki albüme de ekledi. Bu şekilde hem filmde rol alırken, hem de film müzikleri albümünün en ses getiren şarkısına imza attı.93 Film, ilk haftasında 42.7 $ elde etti. Jackson, kısa süre sonra eşi Rene Elizondo'dan boşandı.94

Sinema kariyeri için ayırdığı bir yılın ardından, Nisan 2001'de yedinci stüdyo albümünü yayımladı. Albüm, ilk haftada 605 binlik bir satış elde ederek sonrasında sanatçıya üç kez platin plak kazandırdı. Albümden çıkan tekli "All for You" henüz satışa sürülmemiş olmasına rağmen on dört numaradan Billboard Hot 100 listesine giriş yaptı. Böylece, o zamana kadar satışa sürülmediği halde en üst sıradan listeye giriş yapan şarkı oldu.95 Şarkı daha sonra yedi hafta boyunca Amerika listelerinde bir numaraya yerleşerek, Jackson'ın en uzun zirvede kalan ikinci parçası oldu. Bunun yanında Grammy'lerden yılın sonunda ödülle döndü.96 Albümle ilgili Allmusic dergisinden Stephen Thomas Erlewine,

şeklinde bir yorumda bulundu.97 The New York Times gazetesinden Jon Pareles de buna ek olarak,

dedi.98 Bu başarılardan sonra, "Someone to Call My Lover" üç numaraya yükseldi.99100 2002'de Missy Elliott, P. Diddy ve Carly Simon düeti "Son of a Gun (I Betcha Think This Song Is About You)" ile Amerikan müzik listelerinde on üç numarada kendini gösteren Janet Jackson, bu şarkıyı eski eşi Rene Elizondo Jr. için yazdığı iddialarını inkar etti.101102 2002'de Beenie Man ile beraber "Feel It Boy" adlı reggae şarkısında düet olarak yer aldı. Aynı dönemde Jermaine Dupri ile tanıştı.

"Damita Jo", skandallar ve ticari sarsılmalar (2004-2006)

Janet Jackson, Şubat 2004'te "Super Bowl XXXVIII" gösterisinde, "Rhythm Nation" ve "All for You" adlı şarkılarını tek başına söyledikten sonra, Justin Timberlake'in yanına gidip gösteriye başladı. Justin Timberlake ile "Rock Your Body" şarkısını söylerken Timberlake aniden, Jackson'ın büstiyerini indirerek onun göğsünün açılmasına sebebiyet verdi.103 Canlı yayında binlerce kişiye yansıyan olay sonrası ikili, olayı kaza olarak değerlendirdi. Bu olaydan sonra Jackson'ın adı bir süre boyunca, Google arama motorunun en çok aranan ismi oldu.104

Bir ay sonra, Mart 2004'te yeni stüdyo albümü Damita Jo{{'}}yu çıkardı. Albümün yayımlandığı dönemde, Jackson,

yorumunda bulundu.105 Aynı sıralarda USA Today'deki gazetecilerden Stevie Jones, köşesinde ismini Jackson'ın göbek adından alan albümün, sanatçının farklı yönlerinden bahsettiğini yazdı.106 Bu olumlu eleştirilere rağmen albüm, 1986'daki Control albümünden beri sanatçının bir numaraya ulaşamayan ilk albümü oldu.107 Her ne kadar Damita Jo ile Amerika listelerinde iki numara olsa da, satışların pek iyi gitmemesi ve teklilerin listelerin alt sıralarında yer alması nedeniyle Virgin Records ile sanatçının arası açılmaya başladı.108 Albümden çıkan tekli "I Want You" ile "En İyi R&B Kadın Performansı" adaylığına gösterildi.109 Aynı günlerde, ağabeyi Michael Jackson'ın çocuk tacizi suçlamaları yüzünden bunalıma giren Jackson, kendi yorumuna göre, iki kötü durumu beraber yaşamak zorunda kaldı. Ancak Michael Jackson, daha sonra aklandı.110 Yine aynı dönemlerde, İnsan Hakları Derneği ve Los Angeles AIDS Vakfı'na yaptığı katkılardan ötürü "İnsanlık Ödülü" ile şereflendirildi.111

"20 Y.O." ve maddi sıkıntılar (2006-2008)

2006'da çıkması planlanan dokuzuncu stüdyo albümünün tanıtımı için Us Weekly dergisinin kapağında yer alan Jackson, bunun peşi sıra Eylül 2006'da dokuzuncu albümü 20 Y.O.'u ("Twenty Years Old" olarak okunmaktadır) yayımladı. Bu albümle, önceki albüm Damita Jo gibi Amerika listelerinde iki numara oldu.112 Jackson, albümün hem kırkıncı yaşını, hem de milat albümü Control'ün yirminci yılını kutlamaya yönelik olduğunu söyledi.113 Rolling Stone dergisi, albümün çıkışıyla ilgili:

şeklinde yorum yaptı.114 Buna rağmen Newsday'in Glenn Gamboa'sı albüm hakkında olmulu eleştirilerde bulundu ve

şeklinde yorum yaptı.115

İlk haftada 300 binlik bir satış yakalayan Jackson, albümden çıkan ilk tekli "Call on Me"de Nelly ile düet yaparak R&B listelerinde bir numara olmayı başarırken, ikinci tekli "So Excited" ile beklenen başarıyı elde edemedi.116 Son iki albümde ABD listelerinde zirveye oturamayan Jackson'ın, sonuç olarak şirketi Virgin Records ile arası iyice açıldı ve çareyi Mariah Carey'in de bulunduğu Island Records'a geçmekte buldu.117118

"Discipline" dönemi ve yeni yapımcılar (2008 - )

2007'de Island Records ile anlaşma imzalayan sanatçı, aynı sene Tyler Perry'nin Neden Evlendim? adlı filminde başrol oynadı. Aynı yıl Forbes dergisi tarafından, eğlence dünyasının en zengin yedinci kadını ilan edildi.119 Daha sonra, 2008 yılının Şubat ayında onuncu stüdyo albümü Discipline'i yayımladı. Jackson bu albümle beraber, yirmi dört yıldır ilk defa yapımcıları Jimmy Jam ve Terry Lewis ile çalışmadı.120 Bu yapımcıların yerine albümde Rodney Jerkins, D'Mile, Jermaine Dupri, Stargate, Ne-Yo, Tricky Stewart ve The-Dream gibi ünlü yapımcılarla çalıştı. Albüm, böylelikle, sonunda Jackson'ın yedi yıldır elde edemediği zirveyi elde etti.121122 Allbümün Amerikan albüm listelerinde zirveye çıkmasıyla beraber Jackson, altı tane bir numara albüm elde etmiş oldu ve ağabeyi Michael Jackson'ı geçti.123

12 Aralık 2007 tarihinde internete sızan "Feedback" teklisi resmi olarak yayımlanmadan önce internet ortamında en fazla paylaşılan şarkı oldu.124 Dijital ortama sızdığı gün beş saat içerisinde 1,34 milyon bloga yayıldı.125 Şarkı daha sonra, ABD listelerinde on dokuz numaraya çıkarak Jackson'ın 2001'den beri ilk yirmiye giren ilk parçası oldu.126 Bunun ardından "Rock With U" adlı şarkıya klip çekti. Şarkı, beklenenin aksine ABD'de listelee giremedi. Bu hayal kırıklığının ardından "LUV" ve "Can't B Good" adlı diğer teklileri yayımladı. Ancak, bu şarkılara video-klip çekilmedi.127 Jackson, 10 Eylül 2008'de başlaması planlanan beşinci dünya turu "Rock Witchu Tour"un haberini verdi.128 Bu turun bir ayağı olan Montreal'de 29 Eylül 2008'de bir konserin başlamasından kısa bir süre önce birden hastalanıp hastaneye kaldırıldı. Bu nedenle konser iptal edildiyse de, sanatçı bu konseri yeniden düzenlemeyi istediğini beyan etti.129 Sanatçı hastaneye götürüldükten iki saat sonra çıktı.130

13 Eylül 2009 tarihinde düzenlenen 2009 MTV Video Müzik Ödülleri töreninde Janet Jackson, 25 Haziran 2009'da ölen ağabeyi Michael Jackson'ın anısına "Scream" adlı şarkıyı seslendirdi.131 Ödül törenini izleyen süreçte de "Make Me" adlı şarkısını tekli olarak yayımladı. Bir süre sonra yayımlanan Number Ones adlı ikinci derleme albümünün tek yeni çalışması olan şarkı, başta sanatçının resmî sitesinde ücretsiz olarak dinlenebilirken, sonrasında dijital yükleme olarak da satışa sunuldu.132 "Make Me", Michael Jackson'ın 1979 yılı şarkısı olan "Don't Stop 'Til You Get Enough" şarkısına atfen kaydedilen bir şarkıydı. Sanatçının önceki stüdyo albümü olan "Discipline" için de dört şarkı bestelemiş olan Rodney 'Darkchild' Jerkins'in ve Jackson'ın yapımını üstlendiği şarkı, sanatçının yeni bir stüdyo albümü öncesinde yayımladığı bir ara eser olarak nitelendirilmektedir.133

Müzikal tarz ve performans

Müzikal eleştiriler

Mezzo-soprano sese sahip olan Jackson,134 eleştirmenlerce ABD'deki en çok yönlü sanatçılardan biri olarak görülmektedir.135 Rolling Stone dergisine göre, Jackson'ın sesi, ağabeyi Michael Jackson'ın sesinin inceltilmiş ve yankılı bir başka sürümüdür. Ancak Slant Magazine{{'}}a göre, ince sesli olması onu "cırtlak" kılmaktadır.136137 Rolling Stone'dan David Ritz, onun müzikal tarzını sembolik olarak Marvin Gaye ile karşılaştırmış ve

şeklinde yorum yapmıştır.138 Jackson bunların dışında, kendine kardeşlerinden Michael'ı ve Jermaine'i örnek aldığını söylemiştir.139 Rolling Stone'na göre, Jackson'ın diğer açıkça örnek aldığı sanatçılar; The Ronettes, Dionne Warwick, Tammi Terrell ve Diana Ross gibi 70'lerin simgeleridir.140

Eleştirmenlere göre Jackson'ın müzikal görünüşü, içinde R&B, pop, soul, rap, rock ve dans gibi birbirine zıt olabilecek türlerle çevrilmiştir.141 Jackson'ın resmi menajeri Quadree El-Amin, Jackson'ı Barbra Streisand ile karşılaştırmış ve

Ayrıca yapımcılar Jimmy Jam ve Terry Lewis, Jackson'ın, zamana ayak uydurarak, funk, disko, new jack swing gibi farklı müzik türlerinin üstesinden gelmeyi bildiğini belirtmiştir.142

She's a Rebel: The History of Women in Rock & Roll (2002) adlı kitabın yazarı Gillian G. Gaar, Control albümünü "otobiyografik kurtuluş, özgürlük, evlilik, ayılık gibi temellere kurulu bir albüm" olarak değerlendirdi.143 Aynı bağlamda Funk: The Music, The People, and The Rhythm of The One (1996) adlı kitabın yazarı Rickey Vincent da Rhythm Nation 1814'i

şeklinde tanıttı.144 Joshua Klein'a göre janet. albümü "bir sanatçının olması gereken en doğru şekilde, saflıktan cinsel doygunluğa ulaşmışlığı; aşkı ve arzuyu aynı anda hissettirebilen nadir gelişimlerden biri" olarak gösterilmiştir.145

Koreografi

Sanatçının kliplerinde, konserlerinde veya gösterilerde uyguladığı koreografik stili, ağabeyi Michael Jackson ile benzerlik gösterse de, Jackson'ın dans stili genel olarak daha kadınsı olarak ifade edilmektedir.146 Kendi düzeni dışında, Paula Abdul, Michael Kidd ve Tina Landon gibi ünlü koreograflarla çalışmıştır. Landon, ayrıca 1995 yılı Michael Jackson ve Janet Jackson düeti "Scream"de de koreograf olarak görev almıştır.147

Jackson'ın koreografi adına daha ayrıntılı bilgiler edinilmesi için, birkaç farklı gösterisinin ayrı ayrı incelenmesi gerekmektedir.148 Çoğu eleştirmene göre, onun koreografileri en açık biçimde, "The Pleasure Principle", "Rhythm Nation", "Miss You Much", "If", "Together Again", "Doesn't Really Matter", "All for You" ve "Feedback" gibi kliplerinde görülmektedir.149150151 Jackson'ın eski eşi, yönetmeni ve koreografi öğretmeni René Elizondo Jr., sanatçının genel performansı hakkında, "Janet eğer bir tabureye oturup gitarını tıngırdatmaya başlarsa, 8 saatlik bir gösterinin rahatlıkla üstesinden gelebilir." demiştir.152

Kalıt

Janet Jackson, eleştirmenlerce, belirgin bir biçimde Michael Jackson ve geri kalan Jackson kardeşlerden farklı bir mesafede ilerlemiştir.153 Joshua Klein, sanatçı hakkında

dedi.154 Klein ayrıca "Bir sanatçının yıldızlığını kestirmek akıl işi değildir. Ancak Jackson'ın "It's Janet-Miss Jackson-If you're nasty" şeklindeki basit kalıptaki öbeklerinin ardında yer alan parıltıyı herkes rahatça gördü." şeklinde ekleme yaptı."155

2006 yılında yayımlanan American Popular Music: The Rock Years kitabının yazarları Larry Starr ve Christopher Alan Waterman'a göre, Amerikan müzik endüstrisinin yeniden toparlanmaya başladığı 80'li yılların ortalarında, Janet Jackson, tüm diğer milyon dolarlık satışa erişen sanatçılardan farklı olarak, müzik piyasasının nabzını tutmayı ve buna göre pazarlama politikalarını geliştirmeyi çok ustaca becerdi.156 Mart 2008'de, Business Wire, Janet Jackson'ı modern müzik tarihinin en çok satan on sanatçısı arasında göstererek onun rock'n'roll tarihinin en başarılı dokuzuncu oluşumu, en başarılı ikinci bayan sanatçısı olarak addetti.157

Jackson'ın müzikal görünüşü, çoğu yeni nesil modern sanatçıya da örnek oldu. R&B sanatçısı Cassie, kendisini "fanatik Jackson hayranı" olarak tanımladı ve bunu:

şeklinde ayrıntıya indirgedi.158 Chicago Tribune Cassie'nin Jackson'ı seven tek şarkıcı olmadığını ve büyük bir ihtimalle de son olmayacağını vurguladı.159 2001'de bir uçak kazasında hayatını kaybeden R&B şarkıcısı Aaliyah'nın, ölümünden sonra 2005 yılında çekilen Aaliyah Remembered adlı belgeselde, Janet Jackson'ın en büyük hayranlarından biri olduğu ortaya çıktı. Aaliyah, bunu kendi sözleriyle,

şeklinde ifade ediyordu.160 Ciara da Jackson hakkında

şeklinde demeç verdi.161 The Atlanta Journal and Constitution{{'}}dan Sonia Murray, Beyoncé'nin de sanatçıya saygı duyduğunun altını çizdi. Beyoncé bu durumu

şeklinde açıklıyordu.162 Yine The Seattle Times'tan Pam Sitt

şeklinde yorum yaptı.163

Diskografi

Bulunduğu diğer çalışmalar

Televizyon dizileri

Filmler

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Dış bağlantılar

Orijinal kaynak: janet jackson. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

  1. ABD 1989 yılı 1 numara şarkıları

Kategoriler